مواد شیمیایی مناسب برای آزمایشگاه شما کدامند؟
آزمایشگاه‌ها از مهمترین بخش‌های هر مؤسسه علمی و تحقیقی هستند. در این آزمایشگاه‌ها مواد شیمیایی مختلفی نگهداری می‌شود که با اهداف و موضوع آزمایشگاه‌ها مرتبط است. در این مقاله برخی از مواد شیمیایی مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها که بیشتر رایج هستند را معرفی می‌کنیم.
پیشنهاد ویژه: تهیه آنالیز مواد شیمیایی آزمایشگاهی توسط کارشناسان مجرب
پرکاربردترین موادشیمیایی آزمایشگاهی
۱. استیک اسید: نام دیگر اسید استیک اتانوییک اسید است. این اسید در واقع همان جوهر سرکه است که موارد استفاده زیادی دارد. استیک نوعی اسید ضعیف است و در آزمایشگاه‌ها به طور گسترده استفاده می‌شود. اسید استیک یک واکنشگر شیمیایی اولیه است و به عنوان آغازگر واکنش در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود. کاربرد دیگر اسید استیک به عنوان حلال است.
۲. استون: استون یکی از پر کاربرد‌ترین حلال‌ها در آزمایشگاه است. این ماده فرار بی رنگ و به شدت قابل اشتعال است. از دیگر کاربردهای استون لکه بری قوی است. برای استفاده از آن باید دقت کافی را داشته باشید.
۳. آمونیوم هیدروکسید: از ترکیب گاز آمونیاک در آب آمونیوم هیدروکسی تشکیل می‌شود. این ماده به شدت فرار و بی رنگ است. همچنین دارای بوی تندی است. از این ماده در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی برای تجزیه و تحلیل مواد معدنی استفاده می‌شود.
۴. کربنات کلسیم: کربنات کلسیم و ترکیبات آن در پوسته زمین به وفور یافت می‌شود. این ماده یکی از پرکاربردترین مواد شیمیایی معدنی دنیاست. از کربنات کلسیم به عنوان یک ضد اسید و برای خنثی کردن واکنش‌های شیمیایی استفاده می‌شود.
پیشنهاد ویژه :تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی براساس متدهای روز دنیا
۵. کلرید کلسیم (فرم گرانول): این ترکیب از دو عنصر کلر و کلسیم ساخته شده است. کلرید کلسیم به عنوان تسریع‌کننده یا کاتالیزور واکنش‌های شیمیایی استفاده می‌شود. این ماده جامد به دو صورت گرانول و پودر سفید رنگ موجود است.
۶. سولفات مس: سولفات مس یا همان کات کبود یک ترکیب شیمیایی با فرمول CuSO₄ است. به عنوان واسطه شیمیایی استفاده می‌شود. سولفات مس در آب حل می‌شود و محلول آبی آن رسانای الکتریسیته است. سولفات مس در دوزهای بالا سمی است و باید با احتیاط از آن استفاده کرد.
۷. پودر نشاسته ذرت: از این پودر برای کشت دانه‌های ژله‌ای و مخمرها استفاده می‌شود. بنابراین در آزمایشگاه‌های بیوشیمیایی بیشترین کاربرد را دارد. در صورت انجام آزمایش‌های زیستی نیاز به محیط کشت دارید و پودر نشاسته ذرت یکی از مواد اصلی است که باید در آزمایشگاه داشته باشید.
۸. دکستروز یا مونوهیدرات: همان گلوکز یا قند ساده است که در برخی واکنش‌ها کاربرد زیادی دارد.
۹. هیدروکلریک اسید: این اسید حاصل ترکیب هیدروژن‌کلرید در آب است. این اسید قوی به طور طبیعی در ترشحات اسیدی معده یافت می‌شود. پی اچ (PH) هیدروکلریک اسید مابین صفر تا دو است. بنابراین در بسیاری از آزمایش‌های شیمیایی به عنوان اسید معدنی خورنده و بسیار قوی کاربرد دارد. برخلاف اسیدی بودن آن، یکی از کم خطرترین اسیدها برای استفاده است. اسید هیدروکلریک شامل یون کلرید واکنش‌ناپذیر و غیر‌سمی است.
۱۰. اتانول: اتانول به عنوان یک حلال کاربردی در آزمایش‌های شیمیایی استفاده می‌شود. اتانول با تغییر دادن پروتئین‌ها و مولکول‌های دیگر بر خواص میکروارگانیسم‌ها تأثیر دارد و گاهی برای مهار رشد آن‌ها استفاده می‌شود.
۱۱. محلول ید و پتاسیم: از محلول پتاسیم یدید به عنوان اکسید کننده، پایدار کننده حرارتی و ترکیبی برای تیتراسیون ید استفاده می‌شود. این محلول در دما و فشار معمولی پایدار است و باید از تماس پوستی با آن پرهیز کرد.
۱۲. متانول: کاربینول یا الکل چوب به عنوان یکی از ساده‌ترین الکل‌ها است. بیشترین کاربرد متانول در آزمایشگاه علاوه بر حلال بودن در تولید اسید استیک است.
۱۳. ایزوپروپیل الکل یا بوتانول: ایزوپروپیل الکل نام ثانویه بوتیل الکل است. فرمول شیمیایی این الکل به صورت C4H9OH شناخته می‌شود. بوتانول نیز به عنوان یک حلال شیمیایی در سنتزهای شیمیایی و یا به عنوان سوخت واکنش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۱۴. منیزیم به صورت روبان (MG): از روبان منیزیم در نیم‌واکنش‌ها استفاده می‌شود. نیم‌واکنش‌ها همان فرایندهای اکسایش و کاهش در برق شیمی هستند. در این واکنش‌ها یک ماده گیرنده یا دهنده الکترود است که باعث ایجاد فرآیندهای کاهش و اکسایش می‌شود.
۱۵. فنول فتالئین: یک پودر سفید رنگ با بافت دانه‌ای ریز است. از پودر فنول فتالئین به عنوان معرف یا شناساگر اسید و باز استفاده می‌شود.
۱۶. پتاسیم کلرید: نمکی شامل دو عنصر پتاسیم و کلر است. این ماده در آزمایشگاه در مسیر تولید پتاسیم هیدروکسید و کلراین به کار می‌رود. از این هالید فلزی در صنایع غذایی استفاده‌های بسیاری می‌شود.
۱۷. پتاسیم هیدروکسید (KOH): پتاسیم هیدروکسید یا پتاس، یک ترکیب معدنی بسیار قوی است. این باز قوی برای خنثی کردن اسیدها و واکنش‌های شیمیایی در آزمایشگاه‌ها به کار می‌رود.
۱۸. اسید سولفوریک: نام علمی جوهر گوگرد اسید سولفوریک با فرمول شیمیایی H₂SO₄ است. سولفوریک اسید مایعی بی‌رنگ، بی‌بو و دارای انحلال‌پذیری زیاد در آب است. به عنوان حرارت دهنده‌ای قوی در آزمایش‌های شیمیایی کاربرد دارد.
۱۹. سدیم کلرید (NaCl): از سدیم کلرید یا نمک معمولی به عنوان کاتالیزور در تعداد بسیار زیادی از واکنش‌های شیمیایی استفاده می‌شود. تصور یک آزمایشگاه شیمی بدون حضور سدیم کلرید ممکن نیست. نمک طعام در ترکیب با مواد زیادی به انجام یک واکنش شیمیایی منجر می‌شود.
۲۰. هیدروکسید سدیم: هیدروکسید سدیم یا سود سوزآور یک ترکیب یونی جامد و سفید رنگ است. از این باز قوی در آزمایشگاه‌های شیمیایی برای تعیین غلظت اسیدها در اندازه‌گیری مقادیر مجهول و تیتراسیون اسید-باز مواد استفاده می‌شود.
۲۱. فلز روی(zinc): روی عنصر پرکاربردی است که باید در لیست موادشیمیایی آزمایشگاهی وجود داشته باشد. از خود فلز روی برای آبکاری الکتریکی فلزها استفاده می‌شود اما در آزمایشگاه‌ها بیشترین کاربرد آن در تولید ترکیباتی همچون روی‌سولفید، اکسید روی، کلرید روی و... است.
۲۲. استات سدیم یا تری‌هیدرات: یک نمک سه‌آبه است که از واکنش جوش شیرین با سرکه بدست می‌آید. در آزمایش‌های شیمیایی از این جامدسفیدرنگ برای خنثی‌سازی اسیدها به ویژه اسیدسولفوریک استفاده می‌شود.
۲۳. سدیم بورات: یک ترکیب جامد و سفیدرنگ است. از این ترکیب شیمیایی به عنوان کاهنده در واکنش‌های اکسایش و کاهش استفاده می‌شود. در فهرست مواد شیمیایی آزمایشگاهی یکی از موادی که سرعت هیدرولیز پایینی دارد سدیم بورو هیدرید است.
۲۴. سدیم بیکربنات: احتمالاً می‌دانید که سدیم بیکرینات همان جوش شیرین است که در لیست پرکاربردترین موادشیمیایی آزمایشگاهی قرار دارد. بیکربنات سدیم یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaHCO₃ است. این ماده خاصیت خنثی‌کنندگی اسید را دارد. در هنگام استفاده از سدیم بیکربنات باید احتیاط کرد و از تماس مستقیم آن با چشم و پوست خودداری کرد.
۲۵. گلیسیرین: این ترکیب نوعی الکل سه عاملی دارای پیوندهای هیدروژنی است. به همین دلیل گلیسیرین به نسبت زیادی در آب و اتانول حل می‌شود. گلیسیرین با فرمول شیمیایی C3H8O3 به عنوان واسطه شیمیایی در واکنش‌های آزمایشگاهی مورد استفاده پژوهشگران قرار می‌گیرد. همچنین در ساخت ترکیبات دیگر به عنوان پیش‌ماده استفاده می‌شود.
در پایان
آزمایشگاه‌ها بخشی مهم در بسیاری از صنایع و مجموعه‌های تحقیقاتی و آموزشی هستند. در این آزمایشگاه‌ها آزمایشات مختلف در قالب تحقیقات یا پروژه‌های صنعتی انجام می‌شود. برای انجام آزمایشات رایج که در آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود نیاز است تا مواد شیمیایی خاصی به عنوان ذخیره همواره در آزمایشگاه وجود داشته باشد. در مقاله حاضر مهمترین موادی که باید در بسیاری از آزمایشگاه‌ها وجود داشته باشد لیست شده اند.